Studeren met hoogbegaafdheid
Je kunt als hoogbegaafde student in het hoger onderwijs soms voordelen ervaren en soms juist drempels. Voordelen kunnen zijn dat je bijvoorbeeld snel leert en goed verbanden kunt leggen tussen verschillende leerinhouden en dat je vlot een transfer kunt maken van theorie naar praktijk.
Het kan echter ook zo zijn dat je juist vastloopt of problemen ervaart bijvoorbeeld omdat er een verschil is tussen hoe jij leert en jezelf ontwikkelt en de manier waarop het hoger onderwijs is ingericht, je tegenvallende resultaten hebt en niet weet waar dat door komt, of omdat je motivatieproblemen ervaart door gebrek aan uitdaging of aansluiting bij de groep.
Kenmerken van hoogbegaafdheid
- Je hebt een hoge intelligentie en een uitmuntend geheugen
- Je hebt een hoog leertempo, bent snel van begrip en maakt grote denksprongen
- Je legt snel verbanden
- Je hebt een grote woordenschat en bent taalvaardig
- Je begrijpt een persoon voordat deze is uitgesproken
- Je ziet verbanden waar anderen die niet zien
- Je wisselt vaak van interesses
- Je hebt een analytisch inzicht en probleemoplossend vermogen
- Je denkt buiten reguliere kaders
- Je zet geleerde vaardigheden gemakkelijk op nieuwe gebieden in
- Je bedenkt nieuwe theorieën en structuren
- Je hebt een groot sociaal inzicht
- Je bent kritisch
- Je hebt een groot rechtvaardigheidsgevoel
- Je legt de lat (te) hoog voor jezelf
- Je bent een perfectionist
- Niet iedereen begrijpt jou of jouw humor
Er zijn kenmerken van hoogbegaafdheid die je ook ziet bij ADHD
- Je kunt snel oplossingen bedenken en vanuit andere perspectieven kijken
- Je bent heel creatief en vindingrijk en snel daarin
- Als iets heel interessant is kun je met een superfocus werken
- Je hebt een goed gevoel voor humor
- Je hebt een sterk gevoel voor loyaliteit en ethiek
- Je kunt last hebben van overprikkeling.
- Je hebt weinig geduld en tevens een lage frustratiedrempel (een kort lontje).
- Je bent erg snel afgeleid (concentratieproblemen). Droomt bijvoorbeeld weg tijdens een gesprek.
- Je kan slecht plannen of organiseren. Je wil met veel taken tegelijkertijd starten, maar maakt dit vervolgens vaak niet af of stelt het continue uit.
- Je hebt moeite met veranderingen.
- Je hebt een hoog activiteitsniveau.
- Je hebt een gevoel van onderpresteren door verveling en motivatieproblemen omdat de gestelde doelen soms niet haalbaar zijn.
- Je hebt moeite met gezag.
- Je bent (erg) impulsief. Je maakt bijvoorbeeld heel impulsief plannen.
Dit kom ik tegen
Als hoogbegaafde student kun je tegen verschillende belemmeringen aanlopen.
- Concentratieproblemen. Je hebt moeite om je aandacht bij een taak te houden die jou niet zo boeit of motiveert en bent snel afgeleid. Als het tempo laag is en er veel herhalingen zijn, wordt het nog lastiger. Je wilt graag tips en begeleiding, zodat je lessen beter kunt volgen en opdrachten daadwerkelijk afmaakt.
- Moeite met communiceren. Je vindt het lastig om duidelijk te maken wat je bedoelt en je begrijpt anderen niet altijd goed. Of je wordt niet goed begrepen maar begrijpt de ander wel goed, je moet altijd uitleggen wat je bedoelt. Samenwerken gaat vaak wel goed maar kan veel energie kosten omdat het maximale aanpassing vraagt en anderen vaak in een lager tempo denken. En soms gaat het juist heel goed en neem je de leiding omdat jij het overzicht hebt. Samenwerken in een groep is voor jou dan ook extra lastig.
- Plannen en organiseren. Veel structuur en een goede planning kunnen je helpen bij het doorlopen van je studie. Misschien heb je hulp nodig bij het maken van een planning.
- Het is moeilijk om gemotiveerd te blijven, je voelt je vaak niet (genoeg) uitgedaagd. Als topdown-denker kan het helpen om samen met je docent of een gelijkgestemde student te bekijken hoe je de leerinhouden betekenisvol kunt maken, zodat je gemotiveerd wordt of blijft.
- Academische studievaardigheden heb je nog niet goed ontwikkeld, omdat je ze niet eerder nodig hebt gehad en dus niet geleerd hebt ‘how to’. Maar je hebt wel leervaardigheden: je hebt geleerd een muziekinstrument te bespelen, of kunt goed fotograferen? Bedenk: Wat kan jij al goed? Hoe heb jij dat toen aangepakt?
Er bestaan tools en oplossingen die jou kunnen helpen om succesvol te studeren. Klik hierboven op de belemmering die jij ervaart en waar jij hulp bij nodig hebt. Je leest er dan nog veel meer over en krijgt meer tips en handvatten. Staat jouw belemmering hierboven niet genoemd? Bekijk dan het overzicht van alle belemmeringen.
Dit heb ik nodig
Vraag op tijd om hulp: elke student is anders en iedereen heeft een andere hulpbehoefte. Het is belangrijk om te onderzoeken wat voor jou werkt. Wees niet bang om op tijd hulp te vragen. Met hulp vragen laat je zien hoe graag jij jouw studie succesvol af wilt ronden. Ga in gesprek met een studentendecaan van jouw opleiding of faculteit en vraag welke mogelijkheden er zijn. Schrijf voor jezelf alvast op waar jij behoefte aan hebt en welke hulp jij nodig denkt te hebben. Hoogbegaafdheid is geen diagnose en dat kan het aanvragen van voorzieningen bemoeilijken. Bespreek met je opleiding wat er wel mogelijk is en/of wat nodig is om ook voor jou inclusief onderwijs mogelijk te maken.
- Begeleiding & advies. Er zijn verschillende personen op de onderwijsinstelling (studiebegeleiders, coördinatoren, decanen, steunpunten) die jou hierbij kunnen helpen. Zoek deze personen op als jij belemmeringen ervaart tijdens je studie. Informeer ook of er begeleiding is met expertise over hoogbegaafdheid.
- Cursussen/trainingen. Het kan zijn dat je door problemen minder goed presteert op jouw studie dan je eigenlijk kan. Dit kan verschillende redenen hebben. Er zijn verschillende cursussen of trainingen die je daarbij kunnen helpen.
- Bekijk ook de andere voorzieningen, aanpassingen of regelingen die jou misschien kunnen helpen.
Tips
- AD(H)D heeft overeenkomsten met hoogbegaafdheid. Het verschil is vaak dat de problemen zijn ontstaan toen je naar school begon te gaan, dat je niet áltijd concentratieproblemen hebt (als je iets heel interessant vindt, kun je je prima concentreren) en dat je het opmerkt als anderen iets verkeerd doen. Lees ook de tips bij AD(H)D.
- ASS heeft overeenkomsten met hoogbegaafdheid. Maar als HB-er met kenmerken van autisme heb je juist wel inzicht in emoties, maak je (veelzijdige) grapjes op een volwassen niveau, ben je je bewust van jezelf en anderen en ben je in staat veranderingen te tolereren mits ze eerlijk zijn.
- Is hoogbegaafdheid hetzelfde als hoogintelligent? En wat zijn de verschillen met hoogsensitiviteit? In dit artikel worden de overeenkomsten en verschillen uitgelegd.
Tools
- Hoe weet je of je hoogbegaafd bent? Doe de hoogbegaafdheid-test.
- Nieuwsgierigheidsmeter van Fontys. Nieuwsgierigheid is een kenmerk van hoogbegaafdheid en wordt de motor van het leren en een versneller van talentontwikkeling genoemd.
- Fontys heeft kaarten ontwikkeld (kenniskaarten/handelingskaarten en ervaringskaarten) die je kunnen helpen als je het gesprek over je hoogbegaafdheid aan wilt gaan op je opleiding: https://fontys.nl/Onderzoek/Goed-leraarschap-goed-leiderschap/Hoogbegaafde-studenten-laten-floreren.htm
Organisaties
Via de Hulpwijzer vind je organisaties die expertise hebben op jouw ondersteuningsbehoefte. Bekijk de mogelijkheden van deze tool.