Block
Weergave van het traject van onderwijs en persoonlijke ontwikkeling, met verschillende uitdagingen en taken die men tegenkomt op weg naar het bereiken van het doel.
Block

Kenmerken van een visuele beperking

Een visuele beperking kan je belemmeren tijdens je studie. Als je blind of slechtziend bent, kun je problemen hebben met (schriftelijke) communicatie of informatie. Ook kan een gebouw ontoegankelijk zijn voor jou. Een visuele beperking kan zich op verschillende manieren uiten en kan betrekken hebben op de gezichtsscherpte, het gezichtsveld, de kwaliteit van het zicht en de interpretatie van visuele prikkels.

Dit kom ik tegen

Belemmeringen bij studeren met een visuele beperking

Als student met een visuele beperking kun je tegen verschillende belemmeringen aanlopen. Door het missen van non-verbale signalen kun je problemen krijgen bij het interpreteren van mondelinge informatie, bijvoorbeeld tijdens een college. Het studiemateriaal is misschien niet altijd toegankelijk. Ook schriftelijke opdrachten kunnen moeilijk zijn voor je en vooral lezen kost je veel meer tijd dan andere studenten. Daarnaast zijn niet alle gebouwen van onderwijsinstellingen toegankelijk.

  • Concentratieproblemen. Je hebt moeite om je aandacht bij een taak te houden en bent snel afgeleid. Je wilt graag tips en begeleiding, zodat je lessen beter kunt volgen en opdrachten daadwerkelijk afmaakt.
  • Plannen en organiseren. Je weet niet goed waar je moet beginnen en vindt het moeilijk om te plannen. Je weet niet wanneer je wat moet doen en wilt hier graag hulp bij.
  • Moeite met communiceren. Je vindt het lastig om duidelijk te maken wat je bedoelt en je begrijpt anderen niet altijd goed. Samenwerken in een groep is voor jou dan ook extra lastig.
  • Problemen met stage/werk. Omdat je blind of slechtziend bent, kan het lastig zijn om een stage of werkplek te vinden, of om deze te behouden. Goede communicatie en afspraken zijn belangrijk om dit goed te laten verlopen.
  • Problemen bij toetsen of onderwijs. Stilzitten en concentreren in de les of bij een lange toets kan lastig zijn voor jou. Je hebt aanpassingen nodig, zodat je de toets kunt maken of de les kunt volgen op een manier die bij jou past.
  • Problemen bij lezen/schrijven/rekenen. Bij veel taken die je tijdens je studie of stage moet doen, heb je te maken met lezen, schrijven of rekenen.
  • Problemen bij aanwezigheidsplicht/vast lesprogramma. Omdat je blind of slechtziend bent, lukt het niet altijd om aanwezig te zijn bij de lessen of stage.
  • Teveel of te weinig energie. Het kan zijn dat je vaak moe bent of soms te veel energie hebt. Hierdoor kan je belemmering ondervinden tijdens je studie of stage.
  • Angst of stress. Misschien vind je het eng om voor een groep te presenteren of krijg je stress van school of stage. Er zijn mogelijkheden die jou helpen om hier beter mee om te gaan.
  • Geldproblemen. Niet iedereen kan een bijbaantje hebben naast de studie. Het kan ook zijn dat je schulden hebt.
  • Problemen met vervoer. Omdat je blind of slechtziend bent, kan aangepast vervoer belangrijk zijn.
  • Problemen met huisvesting. Ga je op kamers dan heb je misschien, omdat je blind of slechtziend bent, aangepaste woonruimte nodig.
  • Problemen met computergebruik. Het kan zijn dat je, omdat je blind of slechtziend bent, bepaalde software nodig hebt om goed met de computer te kunnen werken.
  • Problemen bij bereikbaarheid/fysieke toegankelijkheid. Is je school niet toegankelijk ingericht? Dan is het belangrijk dat je op de hoogte bent van de mogelijke aanpassingen.

Gelukkig zijn er meer dan genoeg tools en oplossingen die jou kunnen helpen om je studie goed af te ronden. Klik hierboven op de belemmering die jij ervaart en waar jij hulp bij nodig hebt. Je leest er dan nog veel meer over en krijgt meer tips en handvatten. Staat jouw belemmering hierboven niet genoemd? Bekijk dan het overzicht van alle belemmeringen.

Welke voorzieningen, aanpassingen en regelingen zijn er specifiek voor mij?

Dit heb ik mogelijk nodig

Ondersteuning en voorzieningen bij studeren met een visuele beperking

Er zijn verschillende aanpassingen of voorzieningen beschikbaar die jou kunnen helpen tijdens je studie. Zo zijn er landelijke regelingen, maar ook jouw onderwijsinstelling biedt extra ondersteuning.

Als student met een visuele beperking heb je mogelijk het volgende nodig:

  • Onderwijs- en toetshulpmiddelen. Er zijn een aantal hulpmiddelen en voorzieningen die jou mogelijk kunnen helpen bij het studeren.
  • Begeleiding en advies. Sommige onderwijsinstellingen hebben een buddysysteem, waarbij een buddy jou bijvoorbeeld wegwijs kan maken in de gebouwen of je vragen over studeren met een beperking kan beantwoorden. Informeer hiernaar bij je studiebegeleider.
  • Aangepaste studieplanning. Misschien zijn sommige gebouwen vanwege je visuele beperking niet of slecht toegankelijk. Je kunt bespreken of het mogelijk is dat colleges vaker in voor jou toegankelijke zalen gegeven worden.
  • Financiële regeling. Mogelijk loop je studievertraging op door je beperking of kun je geen bijbaantje hebben. Er zijn verschillende financiële regelingen van DUO, de gemeente waar je woont en je onderwijsinstelling.

Bekijk ook de andere voorzieningen die jou misschien kunnen helpen.

Bij wie kan ik terecht voor hulp op mijn onderwijsinstelling?

Tips

Hulphond

Antwoord

Een hulphond is in principe overal welkom. Binnen de onderwijsinstellingen moeten redelijke aanpassingen worden gedaan. Met redelijk wordt bedoeld dat de aanpassing geen onevenredige belasting moet vormen voor de organisatie. Dus als het te veel geld of tijd kost, hoeft de aanpassing niet verricht te worden. Waar de grens ligt, is moeilijk te zeggen en dat maakt dit ook complex. Het is dan ook heel belangrijk dat de student en de studentendecaan in gesprek gaan om te achterhalen wat er nodig is en creatief te zijn in oplossingen. Bijvoorbeeld dat de student met name onderwijs krijgt in één gebouw, als dit beter toegankelijk is voor de hond. Of dat er niet te veel lessen achter elkaar worden ingeroosterd voor de student, omdat de hond ook wel eens naar buiten moet.

Bij het College voor de Rechten van de Mens kun je oordelen lezen rondom discriminatie vanwege een beperking en een hulphond. Dit biedt meer houvast over waar de grens ligt van onevenredige belasting.

Informeer de school tijdig over je visuele beperking

Antwoord

Het is handig om voor de start van je studie al contact te leggen met een studiebegeleider. Je kunt dan samen afspraken maken over de voorzieningen die jou kunnen helpen om zo goed mogelijk te kunnen studeren. Wil je nog liever even afwachten hoe het gaat met studeren? Weet dan dat je ook op een later moment altijd een afspraak kunt maken met de studiebegeleider!

Vraag op tijd hulp

Antwoord

Elke student is anders en iedereen heeft een andere hulpbehoefte. Het is belangrijk om te onderzoeken wat voor jou werkt. Wees niet bang om op tijd hulp te vragen. Hulp vragen is juist heel sterk, want hiermee laat je zien dat je je studie graag succesvol af wilt ronden. Ga in gesprek met een studiebegeleider van jouw studie en vraag welke mogelijkheden er allemaal zijn. Schrijf voor jezelf alvast op waar jij behoefte aan hebt en welke hulp jij nodig denkt te hebben. Geef het zo snel mogelijk aan als je belemmeringen in het onderwijs ervaart door je ondersteuningsbehoefte. Samen kan er dan worden gekeken naar de invloed hiervan op regelingen als het bindend studieadvies (BSA) of de aanwezigheidsplicht.

Ondersteunende technologie en specialistische dienstverlening

Antwoord
  • SenseMath van Visio: een app die wiskundige functies hoorbaar maakt. Lees meer over dit hulpmiddel op www.visio.org/sensemath, bekijk het filmpje over SenseMath op YouTube.
  • Aangepaste boeken van Dedicon. Dedicon kan schoolboeken omzetten in veel verschillende leesvormen, bijvoorbeeld in braille. Of er wordt een Edu-tekstbestand gemaakt van het boek, zodat je het met een schermlezer kunt lezen.
  • Schermlezers. Er zijn verschillende schermlezers die tekst kunnen uitspreken en vergroten, zoals JAWS (betaald), NVDA (gratis) en Supernova (betaald). Deze programma’s kunnen ook een brailleleesregel aansturen. Digitale boeken van Dedicon kunnen worden omgezet naar voor screenreaders leesbare Word-bestanden.
  • Toetsvoorzieningen. Voor een toets kun je mogelijk extra tijd krijgen en/of een vergrote versie van de toets. Misschien heeft je onderwijsinstelling individuele ruimtes waar je gebruik van kunt maken. Ook kun je vragen of je gebruik mag maken van je eigen laptop bij het maken van een tentamen, of een laptop van je onderwijsinstelling met de software die jij nodig hebt. Misschien kunnen schriftelijke tentamens mondeling gedaan worden. Bespreek dit met je studiebegeleider.
  • OrCam.De OrCam is een innovatieve minicamera die ontoegankelijke informatie direct toegankelijk kan maken. Hiermee kun je teksten lezen op het digibord lezen, maar ook kan het je helpen bij het vinden van de weg in de gebouwen van je onderwijsinstelling. Vraag na bij het UWV of de OrCam (gedeeltelijk) vergoed kan worden onder de noemer ‘werkplekaanpassing’.

Fixatie Disparatie (FD)

Antwoord

Tijdens je studie kan je tegen verschillende uitdagingen aanlopen, vooral bij activiteiten als intensief lezen en schrijven. 

Kenmerken van Fixatie Disparatie:

  • Dubbelzien of beelden die niet goed uitlijnen
  • Moeite met lezen (woorden kunnen lijken te bewegen, vervagen of verdubbelen)
  • Hoofdpijn of oogspanning
  • Moeite met concentreren, vooral tijdens taken die visuele focus vereisen.

Enkele tips die jou daarbij kunnen helpen, zijn:

  1. Aangepaste leesmaterialen: Gebruik grotere lettertypes en regelafstanden. Sommige studenten hebben baat bij het gebruik van gekleurde overlays of speciale brilglazen die het contrast verhogen en visuele stress verminderen.
  2. Regelmatige pauzes: Langdurig focussen kan extra vermoeiend zijn voor iemand met FD. Het inlassen van korte pauzes tijdens lees- of schrijfwerk helpt om oogvermoeidheid en concentratieproblemen te verminderen.
  3. Goede verlichting: Zorg voor voldoende en gepaste verlichting tijdens het studeren. Slecht licht kan symptomen van FD verergeren, zoals hoofdpijn en dubbelzien.
  4. Ergonomische studieomgeving: Een goed ingerichte studieplek kan helpen de belasting van de ogen te verminderen. Zorg ervoor dat de tekst op ooghoogte staat en dat het scherm of boek ongeveer een armlengte van de ogen verwijderd is.
  5. Gebruik van technologie: Technologische hulpmiddelen zoals tekst-naar-spraak software of audioboeken kunnen nuttig zijn voor het verwerken van informatie zonder intensief visueel focus.
  6. Communicatie met docenten: Het is belangrijk dat docenten op de hoogte zijn van de aandoening, zodat zij rekening kunnen houden met de specifieke behoeften van de student. Mogelijk zijn er aanpassingen nodig, zoals extra tijd voor toetsen of het toestaan van het opnemen van lessen.
  7. Visuele training: Sommige studenten kunnen baat hebben bij therapieën die gericht zijn op het verbeteren van de samenwerking tussen de ogen. Een specialist of orthoptist kan specifieke oefeningen aanbevelen die gericht zijn op het versterken van de oogspieren en het verbeteren van de oogsamenwerking.

Aanvragen spraakcomputer

Antwoord

Om een vergoeding te krijgen voor een spraakcomputer is niet makkelijk. De volgende stappen helpen je erbij: 

  1. Ondersteunende documentatie verzamelen: Je logopedist moet een onderbouwende brief schrijven waarin uitgelegd wordt waarom de spraakcomputer nodig is. Hierin moet worden besproken hoe het apparaat de communicatie verbetert en wat de gevolgen zijn als het hulpmiddel niet wordt vergoed.
  2. Medische verklaring: Vraag een arts om een medische verklaring waarin jouw behoefte aan het communicatiehulpmiddel wordt bevestigd.
  3. Advies van een OC-leverancier: Laat de leverancier van het communicatiehulpmiddel ook zijn of haar advies toevoegen. Zij kunnen specifieke details geven over hoe het hulpmiddel bijdraagt aan de communicatiebehoeften.
  4. Stepped-care uitleggen: Leg uit dat eenvoudigere hulpmiddelen, zoals pictogrammen of fotoboekjes, niet volstaan voor de communicatiebehoeften. Het is belangrijk te benadrukken dat deze alternatieven niet alle communicatieve functies dekken.
  5. Functionaliteit van het hulpmiddel: Zorg dat duidelijk is dat het hulpmiddel gebruiksklaar moet zijn en op verschillende plaatsen (thuis, school, buiten) ingezet kan worden. Leg uit dat het essentieel is dat de spraakcomputer direct klaar is voor gebruik.
  6. Criteria algemeen gebruikelijke voorziening: Argumenteer waarom het hulpmiddel niet als een algemeen gebruikelijke voorziening gezien kan worden. Dit betekent dat het specifiek ontworpen moet zijn voor mensen met een beperking en niet gemakkelijk financieel draagbaar is voor iemand met een minimuminkomen.
  7. Medical Device Regulation (MDR): Verzeker dat de leverancier voldoet aan de MDR-criteria, wat garandeert dat het hulpmiddel veilig is en goed functioneert. Dit omvat risicoanalyses, handleidingen, tests, en evaluaties.
  8. Verzenden van de aanvraag: De OC-leverancier moet alle documenten, inclusief hun eigen advies en de medische verklaring, bundelen en naar de zorgverzekeraar sturen.

Door deze stappen zorgvuldig te volgen en te zorgen voor sterke onderbouwing in de documentatie, vergroot je de kans op goedkeuring van de vergoeding voor jouw noodzakelijke communicatiehulpmiddel.

Ervaringsverhalen

Lees hier de ervaringsverhalen van anderen

Antwoord
  • Marjon: Belemmeringen bij studeren met een visuele beperking (blog).
  • Twan: Studeren als je blind bent (blog)
  • Deel ook jouw ervaringsverhaal. Met jouw ervaringsverhaal kan je anderen, zoals onderwijsprofessionals en medestudenten een inkijkje geven over wat goed gaat en wat beter kan bij studeren met een ondersteuningsvraag. Een inspiratiebron met tips, tips en flops. Samen met jou zorgt ECIO voor een ervaringsverhaal met impact. 

Organisaties

Via de Hulpwijzer vind je organisaties die expertise hebben op jouw ondersteuningsbehoefte. Bekijk de mogelijkheden van deze tool.