Block
Weergave van het traject van onderwijs en persoonlijke ontwikkeling, met verschillende uitdagingen en taken die men tegenkomt op weg naar het bereiken van het doel.
Block

Kenmerken van dyslexie

Heb je dyslexie, dan heb je moeite met schriftelijke taal, het lezen en schrijven. Je kunt moeite hebben met het snel verwerken of samenvatten van teksten. Het kan lastig zijn voor je om je gelijktijdig te concentreren op inhoud, stijl en spelling. Hierdoor neemt lezen extra tijd in beslag. Ook het maken van toetsen of tentamens waarbij veel leeswerk zit, zoals begrijpend lezen of meerkeuzevragen, of het schrijven van papers kan voor jou lastig zijn. Je maakt hierdoor veel fouten en komt vaak tijd te kort.

Alle bovengenoemde belemmeringen kunnen van invloed zijn op je studie of stage.

Dit kom ik tegen

Belemmeringen bij studeren met dyslexie

Als student met dyslexie kun je tegen verschillende belemmeringen aanlopen:

  • Concentratieproblemen Vooral bij het lezen en schrijven kun je last hebben van concentratieproblemen.
  • Problemen bij lezen/schrijven/rekenen Bij veel taken die je tijdens je studie of stage moet doen, heb je te maken met lezen, schrijven of rekenen.
  • Plannen en organiseren Je weet niet goed waar je moet beginnen en vindt het moeilijk om te plannen. Je weet niet wanneer je wat moet doen en wilt hier graag hulp bij.
  • Problemen met het volgen van onderwijs Je kunt moeite hebben met het maken van goede collegeaantekeningen. Het voorbereiden van colleges kan tijdrovender zijn dan voor anderen, omdat je teksten vaker moet lezen dan andere studenten voordat je begrijpt wat er staat.
  • Problemen met stage/werk Als je dyslexie hebt kan het lastig zijn om een stage of werkplek te vinden, of om deze te behouden. Goede communicatie en afspraken zijn belangrijk om dit goed te laten verlopen.
  • Problemen met computergebruik Het kan zijn dat je vanwege je dyslexie bepaalde software nodig hebt om goed met de computer te kunnen werken.
  • Problemen met toetsen/tentamens en opdrachten Het maken van toetsen kan lastig voor je zijn, bijvoorbeeld als het een toets is waar veel leeswerk bij zit. Je kunt aanpassingen nodig hebben, zodat je de toets kunt maken op een manier die bij jou past.
  • Angst of stress Doordat studeren jou veel tijd kost, kom je mogelijk onder tijdsdruk te staan. Dit kan spanning en stress opleveren. Vaak loop je op je tenen, waardoor het zou kunnen dat je last krijgt van faalangst en/of tentamenvrees.
  • Moeite met communiceren Je vindt het lastig om duidelijk te maken wat je bedoelt en je begrijpt anderen niet altijd goed. Samenwerken in een groep is voor jou dan ook extra lastig.

Gelukkig zijn er meer dan genoeg tools en oplossingen die jou kunnen helpen om je studie goed af te ronden. Klik hierboven op de belemmering die jij ervaart en waar jij hulp bij nodig hebt. Je leest er dan nog veel meer over en krijgt meer tips en handvatten. Staat jouw belemmering hierboven niet genoemd? Bekijk dan het overzicht van alle belemmeringen.

Welke voorzieningen, aanpassingen en regelingen zijn er specifiek voor mij?
Doe de test

Dit heb ik mogelijk nodig

Ondersteuning en voorzieningen bij studeren met dyslexie

Er zijn verschillende aanpassingen of voorzieningen beschikbaar die jou kunnen helpen tijdens je studie op het hbo of wo. Zo zijn er landelijke regelingen, maar ook jouw onderwijsinstelling biedt extra ondersteuning.

Als student met dyslexie heb je mogelijk het volgende nodig:

  • Hulpmiddelen bij het volgen van onderwijs Denk bijvoorbeeld aan een laptop, spraak- en voorleessoftware. Er zijn ook voorzieningen voor aangepast toetsen, zoals extra tijd of vergrotingen van een toets of tentamen. Onder ‘tips’ vind je op deze pagina voorbeelden van hulpmiddelen.
  • Onderwijs- en toetshulpmiddelen Er zijn een aantal hulpmiddelen en voorzieningen die jou mogelijk kunnen helpen bij het studeren.
  • Studiemateriaal Misschien heb je ondersteuning nodig bij toegankelijk studie en lesmateriaal.

Bekijk ook de andere voorzieningen die jou misschien kunnen helpen.

Bij wie kan ik terecht voor hulp op mijn onderwijsinstelling?
Vind mijn onderwijsinstelling

Tips

Vraag op tijd hulp

Elke student is anders en iedereen heeft een andere hulpbehoefte. Het is belangrijk om te onderzoeken wat voor jou werkt. Wees niet bang om op tijd hulp te vragen. Hulp vragen is juist hartstikke sterk, want hiermee laat je zien hoe graag jij jouw studie succesvol af wilt ronden. Ga in gesprek met een studentendecaan, studieadviseur, studie(loopbaan)begeleider of mentor van jouw opleiding en vraag welke mogelijkheden er allemaal zijn. Schrijf voor jezelf alvast op waar jij behoefte aan hebt en welke hulp jij nodig denkt te hebben.

Digitale hulpmiddelen

  • ICT-hulpmiddelen voor studenten met dyslexie:
    • Rekenmachine: een rekenmachine waarbij de ingevoerde bewerkingen zichtbaar blijven op het scherm wordt vaak aangeraden. Er bestaat ook een sprekende rekenmachine, een voorbeeld is doublecheck. Kijk voor meer informatie op de website: www.vlibank.be. De laatste versie van Kurzweil bevat tevens een sprekende rekenmachine.
    • Er is tekst-naar-spraak software zoals Kurzweil, TextAid of Balabolka.
    • De conversietool Robotekst zet ontoegankelijke digitale bestanden om in toegankelijke informatie
    • (Digitale) woordenboeken
    • Teksteditor: gebruik een ‘kale’ teksteditor, zodat je niet afgeleid wordt. De functie ‘Overzicht’ in het menu ‘Beeld’ van Microsoft Office® Word kan je helpen om tekst voor een paper of scriptie te structureren.
    • Mogelijk zijn er op de instelling waar je studeert bepaalde computers met ICT-hulpmiddelen voor dyslexie. Vraag dit na.
    • De techniek Mindmapping kan je helpen om informatie te structuren en samen te vatten. Voorbeelden van MindMapsoftware zijn bubble.us, Coggle en Mindmaster.
    • Studieboeken van Dedicon in aangepaste vorm. Voor het hbo en wo heeft Dedicon een collectie van ruim 7.500 studieboeken, bijvoorbeeld in gesproken vorm of in vergroting. Studenten met dyslexie kunnen gebruik maken van datgene dat al in de collectie aanwezig is.
  • Computer
    • Eigen laptop: een laptop met het juiste lettertype, grootte, kleuren en lay-out voor jou.
    • Reserveren: misschien kun je op jouw onderwijsinstelling een computer reserveren met vaste instellingen en software-aanpassingen.
  • Training hulpmiddelen: misschien biedt je onderwijsinstelling een training aan in het gebruik van digitale aanpassingen of software. Vraagt dit na bij je studentendecaan, studieadviseur of studieloopbaanbegeleider.

Rechten en mogelijke aanpassingen (Uitgangspunten)

  • De aanpassingen, die de onderwijsinstelling in het onderwijsproces en de examinering doet, zijn reëel. De examinering is representatief voor de situatie in de beroepspraktijk. Aanpassingen moeten ook voor mogelijke werkgevers reëel zijn.
  • Bij het toekennen van een afwijkende wijze van examinering mogen scholen geen afbreuk doen aan de eisen en inhoud van de kwalificatiedossiers/-profielen. Aanpassingen in examinering hebben alleen betrekking op de wijze van examineren. Ernstige reken- /wiskundeproblemen en dyscalculie vormen hierop een uitzondering.
  • Bij het toekennen van afwijkende wijzen van examinering moeten onderwijsinstellingen de richtlijnen volgen vanuit de Examencommissies.
  • Zie ook het Protocol Dyslexie Hoger Onderwijs met informatie over de, tegen betaling, te bestellen: inhoudelijke handreiking (met cd-rom/DVD) voor hogescholen en universiteiten om de begeleiding van studenten met dyslexie te optimaliseren (2006). Lees ook het Protocol Dyslexie, Diagnostiek en behandeling (2021)

Organisaties

Via de Hulpwijzer vind je organisaties die expertise hebben op jouw ondersteuningsbehoefte. Bekijk de mogelijkheden van deze tool.

Heb je een vraag?
Neem contact op met ISO, LSVb of JongPIT